अनुभूति : भारतीय रेलमा योजनाबद्ध ठगी !

• शम्भु सुस्केरा
• फाल्गुन १२, २०८०
• 0

कात्तिक १६ गते दिनको १ बजे पटना जानका लागि रेल चढ्नु छ ।

मथूराबाट बिहान १ बजे नै गया आइपुगेका थियौँ । हामी आउँदा गया ट्रेन जक्सनमा असरल्लै मानिसहरू सुतेका थिए । उज्यालो नहुन्जेल यस्तै त होला भनेर सुत्ने बिछ्यौनाका लागि कार्टुनहरू खोज्न थाल्यौँ । पसलमा किनेरै पनि ल्यायौँ ।

त्यहिबेला अटोवालाहरू आइपुगे । श्राद्ध गर्ने घाट नजिकै आश्रममा लगेर सुत्ने व्यवस्था मिलाइदिन्छौँ, एकजनाको भाडा तीस रुपियाँ दिनुहोला ।

याँ चिसो भुइँमा सुत्नुभन्दा उतै जाऔँ ४ घण्टा भएपनि सुतिन्छ । सल्लाह मिल्यो हाम्रो ।

आश्रममा सुतेको पैसा लाग्दैन भनेका थिए तिनले । निःशुल्क खाना र बासको प्रयोग नगर्ने तर धेरै पनि तिर्नु नपरोस् भनेर सुरुदेखिनै सचेत थियौँ हामी । निःशुल्क रहेछ भने पनि दान पेटिकामा रकम हालौँला भन्ने सोच्दै अटो चढ्यौँ ।

आश्रम पुगेपछि थाहा भयो हलको ३ हजार र प्रति डसना २० रुपैया शुल्क तिर्नुपर्नेरहेछ । अटोवालाहरुले यात्रु हात पार्न झुट बोलेका रहेछन् ।

डसना बिछ्याएर भुईभरि सुत्यौँ ।

बिहान ६ नबजी नउठ्ने भनेर सबैलाई भनेको भए पनि महिलाहरुको हल्ला ५ बजेदेखी नै शुरु भयो । नुहाइधुवाई श्राद्ध गर्न जाने तयारी रे ।

कृष्णप्रसाद बराल हिजैदेखि अशक्त हुनुहुन्थ्यो । सुगर ब्यालेन्स बिग्रेर औषधीले काम गरेको थिएन । भोला खतिवडा सानुबुवा पनि थपिनुभयो बिसन्चो हुनेमा, डाइरिया र वमिटले सताएछ ।

अरु घाटतिर लागे रमेश दाइ र म सानोबालाई लिएर अस्पतालको खोजिमा लाग्यौँ । गया घाट नजिकै एउटा क्लिनिक रहेछ । स्त्री रोग विशेषज्ञले चेकजाँच गरेर स्लाइन् दिइन् ।
सानिमालाई सानोबाको साथी राखेर हामी घाटतिर गयौँ ।

बिहानै हामी सुतेकै ठाउँमा एकजना पण्डित आएका थिए । ओझा बाहुन हुँ भने । असजिलो गरी नेपाली बोल्थे । ६ पुस्ता अघि धनकुटाबाट गया आएका रे । म श्राद्ध पढिदिन्छु प्रतिव्यक्ति ६ सय जति दक्षिणा दिए हुन्छ भने ।

नेपाली ठानेर नजिकियौँ हामी ।

कोही केश काट्ने कोही नकाट्ने भन्ने दुईधार थियो । आफ्नै समुहमा २ जना पण्डितहरु हुनुहुन्थ्यो । तीर्थमा केश नकाटे हुन्छ भन्नेले अघिनै काटिसकेछन् ।

यस्तै गरे ती ओझा भन्ने ठगले पनि । सम्झौता बिपरित श्राद्ध सकिने बेला अर्को एकजना साथी बोलाए र भने मलाई बराबर उनलाई पनि दक्षिणा दिनुहोला ।

पितृको नाममा श्राद्ध गर्न आएको कति झगडा गर्नु, पण्डित नामका लुटेराहरु गुण्डा पनि हुनसक्छन्, समस्या आइलाग्न सक्छ खाउन् भनेर दुबैजनालाई दियौँ सबैले ।

उनलाई दक्षिणा किन दिने ? हामी रिसायौँ ।

यहाँको नियम हो । उनले जबरजस्ती गरे ।

स्वेच्छाले सयपचास दिऔँ बिनाकारण पैसा नबाडौँ । मैले सबैलाई सचेत गराएँ । सबैले हस् त भने तर रमेश दाइले दिनुभयो । मैले सय रुपैया दिएको त फिर्ता गरिदियो ।

भट्टराई भिनाजुले हाम्रा आफ्नै गाइड पण्डित सुमन दाहाललाई दिन खोजेको पनि त्यो ओझाले मानेन । भेना बुरुक्क उफ्रिनुभयो पख तँलाई म मोदीलाई फोन गर्छु ।

तनाबकाबीच हाँसो भयो एकछिन ।

पितृको नाममा श्राद्ध गर्न आएको कति झगडा गर्नु, पण्डित नामका लुटेराहरु गुण्डा पनि हुनसक्छन्, समस्या आइलाग्न सक्छ खाउन् भनेर दुबैजनालाई दियौँ सबैले ।

यसरी पितृ तारेर निस्किँदा बिहानको ११ बजिसकेको थियो ।

कृष्णप्रसाद बरालले छोरी पवित्राको काखमा पल्टेर श्राद्ध सक्नुभएको थियो । अर्का बुवा अस्पतालमा । अरुलाई ट्रेन जक्सनतिर पठाएर रमेश दाइ र म अस्पताल गयौँ ।

हामी पुगेको केहीबेरमा स्लाइन सकियो, अलिकति आराम पनि भएछ । डिस्चार्ज माग्यौँ र अटो चढेर हिँड्यौँ ।

हतारमा कराँची जाने रेल चढिएछ ।

वृन्दावनका गुरु, उतै पढे हुर्केका मान्छे जानेबुझेकै हुन्, ती पनि अलमलिए हतारले ।

उनैले थाहा पाए र गुड्दागुड्दैको रेलबाट सबैलाई ओराले । आतेस र तनावपछि हाँसो छायो । सविता खनाल र सुमन दाहालले ल्याएको रोटी, तरकारीको पोको खोलेर जक्सनमै बाँडी खायौँ ।

केहीबेरपछि पटना जाने रेल आयो । रमेश दाई काठमाडौँ जाने जहाज चढ्न वनारस फर्किनुभयो । पण्डित सुमन दाहाल पनि उतै फर्किए । हामी पटनातिर लाग्यौँ ।

लोकल बसमा जस्तो खादिएर पो जानुप¥यो । आफ्नो सिटमा अरु बसेका छन् छोड्न मान्दैनन् । वातानुकुलितमा यस्तो समस्या थिएन । यो स्लिपर भन्ने श्रेणीमा गतिछाडा हुँदोरहेछ । सिट क्षमताभन्दा धेरै पनि कोच्दा रहेछन् ।

यस्तै सोचेर ४ घण्टाका लागि सम्झौता गरियो । पटना जक्सनमा गएर टिकट देखाउँदा पाटलीपुत्र जानु भन्यो । पटनाबाट जोगबनी जाने भनेर टिकट काटेका थियौँ । प्रतिवाद गर्यौँ ।
यहाँबाट जोगबनीको रेल छैन, त्यसैले तपाईहरुलाई पाटली पुत्रबाट जोगबनीको टिकट दिएको हो ।

रेल आयो खुशी छायो, चढियो पनि तर खुट्टा राख्ने ठाउँ छैन । कहाँ राख्ने यत्रो सामान, कता बस्ने मान्छे । भिडभाड देखेर अतालियौँ । डब्बा जोडिएको शौचालय क्षेत्रमासमेत बालबच्चासहितका परिबार सुतेका थिए ।

उसको जवाफपछि आफ्नै हातका ६ ओटा टिकट हेरेँ । सबैमा मधुरो प्रिन्ट थियो सिमांचल एक्स्प्रेस रेलबाट गया–पाटली पुत्र–जोगबनी ।

जक्सनमा सामान राखेर पटना घुमौँला, किनमेल गरौँला भन्ने योजना सफल भएन । अटोकै यात्रा समात्यौँ फेरि ।

पाटली पुत्र ठाउँको नाम कसरी रह्यो ?

एउटी पातलीले छोरो जन्माइ, उसको छोराले यहाँको वस्ती बसाउन जग्गा दियो उसैको नामबाट पाटली पुत्र नाम रह्यो । जक्सन पुगेपछि रमाइलो शुरु भयो ।

सवा एघारको रेल । सबै टिकट कन्फर्म भएको थिएन । कोही खाना खाने होटल खोज्न र कोही टिकट कन्फर्म गर्नतिर लाग्यौँ । अनलाइन लिएको टिकट यस्तै हो कन्फर्म हुँदैन तर यात्रा गर्न पाउनुहुन्छ भन्यो ।

डर पनि लाग्यो कतै ठगिएका त होइनौँ ? दोहोरोमा परिने पो हो कि ? स्टेशनमा नगएर एजेन्सीबाट टिकट काट्नु गल्ति त भएन ?
छलफल गर्दै रेलको प्रतिक्षा गरिरह्यौँ ।

पाँच, दश, पन्ध्र मिनेट थप्दै सुचना जारी गरिरह्यो । साढे बाह्र बजेमात्रै आयो रेल ।

रेल आयो खुशी छायो, चढियो पनि तर खुट्टा राख्ने ठाउँ छैन । कहाँ राख्ने यत्रो सामान, कता बस्ने मान्छे । भिडभाड देखेर अतालियौँ । डब्बा जोडिएको शौचालय क्षेत्रमासमेत बालबच्चासहितका परिबार सुतेका थिए ।

एपबाटै आफ्नो, टिकट, डब्बा, सिट सबै जानकारी दिँदै ल्याएका थिए पण्डित सुमनले अब त हामीसँग त्यो सुविधा पनि थिएन ।

कन्फर्म भएको ६ ओटा सिट र डब्बाको जानकारी जक्सनबाटै लिएको थिएँ । सिट कन्फर्म नभए पनि कतैकतै खाली भेटिएला र बसौँला भन्ने थियो । तर झोला राखेर उभिने ठाउँ समेत छैन ।

टिकट अनुसार बल्लतल्ल एस ६ र ८ नम्बर डब्बाको ४ ओटा सिटमा बिरामी कृष्णप्रसाद बराल, भोलानाथ खतिवडा र उहाँहरुको परिवारलाई राखियो । एउटा डब्बाबाट अर्कोमा पुग्न आधा घण्टा लाग्यो । एस ७ को २ ओटा सिटमा आमा र दुई माइजूहरु, झोला र अरु धेरै जना त्यतै खाँदियौँ ।

एस ४ को दुईओटा सिटमा प्रमेशको जोडी र साना नानीहरु पठाइयो । हाम्रा नामका सबै सिटमा अरुनै बसिसकेका थिए । बसेका मात्र होइन डब्बाको प्यासेज, दुई सिटबीचको प्यासेजमा समेत मान्छे सुतेकाले कसलाई कसरी उठाएर आफ्नो सिटमा बस्नु, निकै कठिन र तनावपूर्ण भयो ।

यतिबेला ज्ञात भयो भारत सरकार र तिनका कर्मचारीको ठगि धन्दा रहेछ यो ।

सुमनसँग खुसुक्क के भन्यो कुन्नि सुमनले हामीलाई वृन्दावन पठाए र आफू त्यतै बसे । ३२ ओटामा २८ ओटा टिकट त दिएछ तर घुस दिनुपरेछ । वनारस जान मथुरादेखी दिनदयाल स्टेशनसम्म ७९६ किलोमिटर, १५ घण्टाको यात्रा ४ ओटा टिकट नहुँदा समस्या हुने होकि भन्ने चिन्ता भइरह्यो ।

मथुराबाट वनारस आउन भुतेश्वर स्टेशनमा टिकट लिन जाँदाको अनुभव संयोग थिएन रहेछ । एकपटकमा ४ ओटा भन्दा बढी टिकट नदिने सुचना टाँसेको थियो ।

आफ्नै घाँटीको रुद्राक्ष खोलेर स्टेशनको सिफ्ट इन्चार्जलाई लगाइदिएर चाकडी गर्दा बल्लतल्ल १६ ओटा टिकट दियो ।

सुमनसँग खुसुक्क के भन्यो कुन्नि सुमनले हामीलाई वृन्दावन पठाए र आफू त्यतै बसे । ३२ ओटामा २८ ओटा टिकट त दिएछ तर घुस दिनुपरेछ । वनारस जान मथुरादेखी दिनदयाल स्टेशनसम्म ७९६ किलोमिटर, १५ घण्टाको यात्रा ४ ओटा टिकट नहुँदा समस्या हुने होकि भन्ने चिन्ता भइरह्यो ।

सुमनले भनेका थिए चिन्ता नगर्नु म मिलाउँछु ।

हतारहतारमा बिहान ५ बजे रेल चढ्यौँ । सिटहरू ठिकठाक थिए । टिटी टिकट चेक गर्दै आयो । हामीसँग ४ ओटा टिकट छैन म पैसा दिन्छु सिट मिलाइदेऊ भनेर मैले अनुरोध गरेँ ।

टिकट बिना यात्रा गर्दा १ हजार जरिवाना र ६ महिना जेल हुनसक्ने कुरा पढेको थिएँ । सजग त हुनैप¥यो ।

एकछिन पर्ख म मिलाउँछु भनेर गयो ऊ ।

पछि आयो र एकान्तमा बोलाएर भन्यो तिमीहरुलाई सिट दिन सकिन पैसा देऊ । एकजनाको १५ सय भाडा तिरेका थियौँ ।

मैले सोधेँ ६ हजार दिनु ?

पर्दैन २ हजार देऊ तर कसैलाई नभन । घुस पो रहेछ । उसले उसैको सरकारलाई ठग्यो । हामीलाई त ४ हजार फाइदै थियो । धेरै झमेला के गर्नु भनेर युवराज दाइलाई साक्षी राखेर २ हजार दिएँ ।

अर्को आएर फेरि ठग्न सक्छ वा अर्को स्टेशनमा सुचना दिनसक्छ । सुमनले डर देखाए ।

नभन्दै अर्को टिटि आएर प्रमेशसँग पैसा मागेको थाहा पाएँ । अघि मैले पैसा दिएको टिटि नजिकैको डब्बामा उभिएर आफ्नो डिभाइसमा काम गरिरहेको थियो ।

मैले उसलाई जानकारी दिएपछि आफूले मिलाइसकेको कुरा सुनायो र कुरा सकियो ।

फेरि अर्को आयो भने के गर्ने भन्ने डर चाहि बाँकी थियो तर केही समस्या आएन ।

त्यतिबेला त ६ ओटा सिट थिएन अहिले २५ ओटा छैन ।

अनलाइन टिकट खुल्ला गर्ने, एउटै सिटका लागि दर्जनौँ मान्छेसँग भाडा लिने एकजनालाई टिकट दिने, अरुको टिकट कन्फर्म नगर्ने, सबैलाई यात्रा गर्न दिने ।

पेसेन्जरले राम्ररी बस्न, सुत्न त के उभिनसमेत नपाउने, सरकार र घुसखोरले कुस्त कमाउने, योजनाबद्ध ठगी रहेछ ।

विराटनगर आउने ५६ जनाको एउटा समुहलाई २८ ओटा मात्र टिकट दिएको रहेछ ।

त्यो समुहका एकजनाले आफ्नो सिट हाम्रा आमादिदीहरुलाई छाडिदिएर आफूले कष्टकर यात्रा गरे । आफ्नो सिटमा सुतेका कसैले निन्द्रामा खुट्टो खुम्च्यायो भने त्यही खाली ठाउँमा टुसुक्क बस्दै यात्रा गरियो ।

सामान बेच्ने र पैसा माग्ने तेस्रो लिङ्गीहरुको दुव्र्यवहारले थप सकसपूर्ण बन्यो यात्रा ।

सम्बन्धित शीर्षकहरु

जनजिवन : एउटा युवा शक्ति जसले अस्थायी रुपमा पान व्यापार गरिरहेका छन्

‘कतारको राष्ट्रिय दिवस यहाँका जनताको बफादारी, ऐक्यबद्धता र गौरवको वार्षिक स्मरण पनि हो’

अन्तर्राष्ट्रिय आप्रवासी श्रमिक दिवस : अझै चासो र चिन्ता वैदेशिक रोजगारकै

अन्तर्राष्ट्रिय मानव अधिकार दिवस : विश्वभर मानव अधिकारको अवस्था चिन्ताजनक

नेताको हाइफाई, बदनाम हुँदै ट्रेड युनियन

‘काठमाडौंको रहनसहनमा आदत भइसकेको जीवन एकाएक यता लाग्दा अनौठो मान्ने धेरै हुनुहुन्थ्यो’

‘पीएनओ’ अर्थात नेपाली मुलका नेपालीले खोजेका कुरा

‘अरुको पसलमा काम गर्दै सिप सिकेँ, अहिले त्यही सिपले काम दिएको छ’ : शंकर मिजार

जनजिवन : ‘नाफा घाटा आफ्नो ठाउँमा छ, आफ्नो कामप्रति हामी सधैँ सजग, दृढ र ढुक्क छौँ’

‘सरकारले युवाहरुलाई देशमै उद्यमशिल बनाउने वातावरण सृजना गर्नुपर्छ’-बैकुण्ठ दाहाल