‘आमा आइजिपी !’ – शम्भु सुस्केरा

• साउन २१, २०७९
• 1

२०७९ साल असार ८ गते नेपाल प्रहरीका १७ जना एसएसपीहरु डिआइजिपीमा बढुवा हुनुभएको छ । कोही एक नम्बरमा हुनुहुन्छ कोही सत्रमा र अरु बिचबिचमा । एक नम्बरबाहेक अरु सबैलाई धेरथोर चिनेको रहेछु मैले पनि ।

जो जति नम्बरमा भए पनि, मैले चिनौँ वा नचिनौँ त्यसमा खास अर्थ छैन । व्याच क्रस भएको छैन, सबै एकै व्याचका हुनुहुन्छ र कार्यसम्पादनमा सबै एक नम्बरी नै हुनुहुन्छ भन्ने अपेक्षा महत्वपूर्ण हो ।

मैले थाहा पाएसम्म यो व्याचले नेपाल प्रहरीका वर्तमान आइजिपी धिरजप्रताप सिँहलाई पालो दिनेछ । नेपाल पुलिस सक्नकै लागि २०५२ सालदेखि हालसम्म अनवरत राजनीति गरिरहेको एउटा पात्र र त्यसको सिको गर्नेहरुका हातमा छ बाँकी कुरा त ।

तैपनी आशा गरौँ आफ्नो मान्छेलाई आइजिपी बनाउन कुनै नयाँ पद, नयाँ उमेर, नयाँ अवधि रचना हुनेछैन । २०१२ सालको ऐन र २०७१ सालको नियमावलीले नै काम गर्ला (ऐन बनाउँदा प्रहरी बलियो हुनेगरी बनाउनु पर्यो प्रहरी बलियो बनाउँदा मुसो जसरी खेलाउन पाइन्न । त्यसैले ऐन बनाउने ह्याउ देखिँदैन, डर अनेक छन् ।

मैले उठाउन खोजेको कुरा माथिको एक, दुई, तीन कुनै पनि होइन । केही वर्ष अघि ‘आमाको देश’ शीर्षकमा एउटा कथा प्रकाशित गरेको थिएँ । त्यहाँ मैले देखेको देशको शासन प्रशासन फरक छ ।

कथाका अनुसार; यो देश महिलाले मात्रै चलाउन् । केवल महिलाले । वडा सदस्यदेखि राष्ट्रपतिसम्म, सिपाहीदेखि आइजिपीसम्म सबै महिला । चुनावमा उम्मेदवार बन्न समेत यी भ्रष्ट पुरुषले नपाउन् । त्यसपछि पुरुषले खोजुन् आरक्षण र भाग । गरुन् आन्दोलन ।

महिला आमा हुन्, देश पनि आमा हो । आमाले आमा लुटेर खोक्रो नपार्लान् भन्ने अपेक्षा र आशय हो मेरो कथाको, अरु केही होइन ।

यो देशका राजदूत भए महिला, मन्त्रीहरु महिला भए, राष्ट्रपति महिला, प्रधानन्यायाधिस, सभामुख महिला भइसके (खासै लछारपाटो लाउन नसके पनि हुन त भए नि ।)
अब हुन बाँकी भनेको प्रधानमन्त्री र सुरक्षा प्रमुख मात्रै हो ।

प्रधानमन्त्री नै बन्ने खालको भिजनरी महिला राजनीतिज्ञ देखा परेका छैनन । सबै उनै आजका पुरुष जस्तै देखिन्छन् ढर्रामै चल्ने । सायद दुवै स्थानमा उपयुक्त पात्र आइनपुगेर वा समय नआएर हो । यसरी पनि सोचौँ ।

नेपाली सेना र सशस्त्र प्रहरीको कुरा पछि खोजौँला, जोडौँला । अहिले नेपाल पुलिसका सत्र जना डिआइजिपीकै कुरा गरौँ । त्यसमा पनि चारजना महिलाहरु किरण बज्राचार्य, दुर्गा सिँह, मिरा चौधरी र किरण राणाको प्रसङ्ग जोडौँ ।

चार जना महिला एकसाथ डिआइजी हुनुभएको छ । सेवा प्रवेश गर्दा आजजस्तो आरक्षण कोटा थिएन । पुरुषभन्दा कम प्रतिष्पर्धी भएर होइन पुरुषसरह पर्खाल नाघेर, उति नै दौडेर, उति नै उफ्रेर, उति नै रगत पसिना बगाएर आउनुभएको हो उहाँहरु ।

र कार्यक्षेत्रमा पनि उस्तै वा कतिपय कामविनाको प्रचार गर्ने व्याचमेट पुरुषभन्दा अब्बल प्रस्तुति दिएर यहाँसम्म आउनुभएको देखिन्छ । बाँकी त उहाँहरुसँग प्रत्यक्ष काम गरेका कलिगलाई थाहा छ ।

इतिहास साक्षी राख्ने र भविष्यका लागि वर्तमानले मूल्याङ्कन गर्ने हुनुपर्छ । नेताको चाकडीमा कसको कस्तो सोच वा अग्रसरता छ मलाई थाहा हुने विषय भएन । देशले देख्ने गरी न्यायका पक्षमा, जनताका पक्षमा निडर भएर निर्णय लिन सक्ने क्षमतातर्फ आफूलाई लान सक्नुहुनेछ वा छैन अब त्यो घडि आएको छ ।

चारैजनालाई उस्तै परिणाम निकाल्ने ठाउँको जिम्मेवारी दिएर भावी आइजिपीका लागि तयार गर्नुपर्छ अब । बाँकी तेह्र जनालाई पछि पार्न सक्नुभएन भने उहाँहरुको कमजोरी भयो । तर अवसर पाउने कुरा उहाँहरुको हातमा छैन तसर्थ अवसरबाट बञ्चित नगरियोस् ।

मेरो आशय महिला मात्र एकातिर पुरुष अर्कोतिर भन्ने होइन । महिलाको प्रतिष्पर्धी केबल महिला भन्ने पनि होइन । माथि उल्लेख गरिसकेँ उहाँहरु प्रहरी प्रवेश र कार्य सम्पादनमा त्यो इतिहास छैन । वर्तमान र भविष्य दुबै त्यस्तो नहोस् ।

जसका कारण नेपाल प्रहरीले एउटी अब्बल महिलालाई प्रहरी महानिरीक्षक पाउनेछ । नेपाल प्रहरीले हालसम्म २९ जना महानिरीक्षक पाइसक्दा एकजना महिला पनि आउन सकेका छैनन् । यो अवसर त्यही इतिहास र वर्तमान तोड्नका निमित्त पनि हो । अवसर ती चारजनाका लागि मात्र होइन प्रहरी संगठन र राष्ट्रका लागि पनि हो ।

हुन त बि.सं.२००८ सालमै चैतमाया डङ्गोल प्रहरी बन्नु भएको थियो । महिला प्रहरीको इतिहास पुरुषसरह नै लामो छ । तर माथिल्लो पदमा थिएन । त्यसबेलाको समय र सोचले महिलाले नेतृत्व गर्न सक्छन् भन्ने अन्दाज गर्न सकेन । स्वाभाविक मान्न सकिन्छ । त्यो समय र शासकलाई गाली गर्नु मुर्खता हुनेछ । तर, अब पनि त्यो सोच नभत्किए कहिले भत्किन्छ ?

एउटा प्रमुख सुरक्षा अङ्गको नेतृत्व एकजना महिलाले लिएको दिन नेपालका मात्र होइन संसारभरका महिलाको शिर, आत्मबल र आत्मविश्वास पनि उचो हुनेछ । त्योभन्दा ठूलो खुशी एउटी आमाले आम नेपालीका लागि आमा भएर सुरक्षा प्रदान गर्नु पुरुषका लागि समेत गर्वको विषय हुनेछ र हुनुपर्छ ।

यसका लागि आजैदेखि उहाँहरुका व्याचमेट साथीहरु, प्रहरी महानिरीक्षक, त्यसबेला र अहिलेका प्रधानमन्त्री र मन्त्रीहरु पनि सकारात्मक भएर स्याबासी पाउनेखालको एउटा इतिहास रचुन् । मेरो आशय यो होइन की चारजना महिलामाथि सहानुभूति राखौँ । मेरो आशय यो हो पुरुष सरह मैदान दिऔँ । दौड आफैँ पुरा गर्नुहुनेछ । उहाँहरुको दौडमा कोही बाधक नबनौँ ।

अब आग्रह चारैजना महिला डिआइजीसाबहरुका लागि । एउटा उदाहरणले सम्झाउन चाहन्छु । एउटा प्रशिक्षणमा यो स्तम्भकारसहित २४ जना पुरुष र ६ जना महिला थियौँ । तीन महिनाको त्यो तालिममा पुरुषहरुबीच कहिल्यै बेमेल भएन तर महिलाहरुबीच कहिल्यै पनि मेल भएन ।

तपाईहरु एकापसको सहकार्य र सच्चा मित्रताले मात्र देशले इतिहास रच्न सक्छ, हामी पुरुषहरुले हाम्रो रक्षक ‘आमा’ पाउनेछौँ । नत्र त माछोमाछो भ्यागुतो हुनेछ । अर्को कुरा कोही केबल कामलाई पुजा गर्ने र कोही चाकडीलाई पुजा गर्ने भयो भने पनि रचिएको इतिहास सम्मान योग्य हुनेछैन ।

पौराणिक कालका देवीहरुले त चाकडी गरेनन्, क्षमता र सत्यताकै बलले असुरहरुलाई हराए भने यो आधुनिक युगमा चाकडी वा अरु पर्दापछाडिको वस्तुको सहारा लिएर संसारभरका आमा र सन्ततिको शिर नझुकाउहोला ।

बरु चाकडी र भ्रष्ट संस्कृतिको जरा उखेल्ने कार्यमा योगदान गर्नुहोस् आइजिपी नभएभन्दा बढी इज्जत रहनेछ त्यसमा । तपाइ हामी जानकार छौँ आज कति आइजिपी र उपल्लो पदबाट अवकास लिएकाहरु समाजका अघिल्तिर निस्किँदा मुख छोप्नु परेको छ । भरसक त निस्किन नै सकेका छैनन् ।

यो भावनाको बहकाइ होइन । भावना हो र भावना मात्र होइन आवश्यकता र वास्तविकता पनि हो । आजलाई यति नै बाँकी तपाई “आमा आइजिपी“ भएका दिन लेखौँला । धन्यवाद र बधाइ भनौँला तपाई, नेपाल प्रहरी र सारा नेपालीलाई ।

सम्बन्धित शीर्षकहरु

जनजिवन : एउटा युवा शक्ति जसले अस्थायी रुपमा पान व्यापार गरिरहेका छन्

‘कतारको राष्ट्रिय दिवस यहाँका जनताको बफादारी, ऐक्यबद्धता र गौरवको वार्षिक स्मरण पनि हो’

अन्तर्राष्ट्रिय आप्रवासी श्रमिक दिवस : अझै चासो र चिन्ता वैदेशिक रोजगारकै

अन्तर्राष्ट्रिय मानव अधिकार दिवस : विश्वभर मानव अधिकारको अवस्था चिन्ताजनक

नेताको हाइफाई, बदनाम हुँदै ट्रेड युनियन

‘काठमाडौंको रहनसहनमा आदत भइसकेको जीवन एकाएक यता लाग्दा अनौठो मान्ने धेरै हुनुहुन्थ्यो’

‘पीएनओ’ अर्थात नेपाली मुलका नेपालीले खोजेका कुरा

‘अरुको पसलमा काम गर्दै सिप सिकेँ, अहिले त्यही सिपले काम दिएको छ’ : शंकर मिजार

जनजिवन : ‘नाफा घाटा आफ्नो ठाउँमा छ, आफ्नो कामप्रति हामी सधैँ सजग, दृढ र ढुक्क छौँ’

‘सरकारले युवाहरुलाई देशमै उद्यमशिल बनाउने वातावरण सृजना गर्नुपर्छ’-बैकुण्ठ दाहाल